Gdy myślimy o miejscach, w których należy uważać na zanieczyszczenia i szczególnie dbać o jakość powietrza, rzadko przychodzą nam do głowy placówki związane z opieką zdrowotną. Z powietrzem pełnym szkodliwych substancji kojarzą się przede wszystkim zakłady produkcyjne i wydobywcze – pomieszczenia, w których znajdują się piece hutnicze, wnętrza, w których operuje się lakierami i farbami, a także stanowiska pracy związane z wierceniem czy szlifowaniem. Tyle że na jakość powietrza ujemnie wpływają nie tylko substancje związane z produkcją czy też innymi fabrycznymi procesami, ale także środki używane w lecznictwie. Na tego typu substancje możemy się natknąć między innymi w dentystyce, gdzie będą nimi niektóre art pod gabinet stomatologiczny. Również dentyści muszą więc dbać o jakość powietrza w swoim miejscu pracy – ze względu na pacjentów, ale również w trosce o swoje zdrowie. Wizyta u dentysty w czasach pandemii stwarza zresztą kolejne zagrożenia. Jakie niebezpieczne substancje oddziałują na stomatologów i ich pacjentów? Jak dbać o jakość powietrza w gabinecie? Jakie urządzenie do dezynfekcji wybrać? Podpowiadamy!
Dlaczego należy dbać o jakość powietrza w gabinecie dentystycznym?
Pozory, o których pisaliśmy powyżej, mogą mylić. Mimo że dentysta nie jest postrzegany jako zawód o wysokiej szkodliwości dla zdrowia, w rzeczywistości jest zupełnie inaczej. Choć może wydawać się to szokujące, zawody związane ze stomatologią – oprócz lekarza także technik dentystyczny czy higienistka – są klasyfikowane jako jedne z najbardziej szkodliwych dla zdrowia stanowisk pracy.
Taki status stomatologa i pokrewnych stanowisk jest związany ze stałym narażeniem na kontakt z błonami śluzowymi pacjenta, a także przenoszonymi przez nich bakteriami i wirusami. W końcu u stomatologa nie sposób nosić maseczki ochronnej. Przede wszystkim jednak problem stanowi jakość powietrza w gabinetach dentystycznych. Nie chodzi o smog czy nieodpowiednie wietrzenie, a o substancje używane do zabiegów dentystycznych i aerozole emitowane przez poszczególne stomatologiczne przybory.
Na jakie zanieczyszczenia można natknąć się w gabinetach stomatologicznych?
Wachlarz zanieczyszczeń powietrza, na jakie narażeni są dentyści, jest dość szeroki. Oprócz wspomnianych wirusów i zarazków, przed którymi stomatologowie zasłaniają się osłonami i innymi środkami ochrony osobistej, są nimi między innymi także pyły unoszące się w czasie mechanicznej obróbki elementów umieszczanych w jamie ustnej pacjenta, a także szlifowania ich zębów. W dentystyce i protetyce szeroko stosowany jest także akryl, cement dentystyczny i inne substancje służące do uzupełnień stałych, która w dodatku czasami trzeba poddać działaniu wysokiej temperatury – to dodatkowo zanieczyszcza powietrze.
W profesjonalnych gabinetach nie sposób również obejść się bez środków dezynfekujących i detergentów. To dzięki nim można bowiem wyjałowić narzędzia dentystyczne – w końcu nie wszystkie z nich są jednorazowe. Do szczególnie niebezpiecznych substancji należą jednak bioaerozole. Powstają w wyniku pracy prostnic, w konsekwencji używania wody z unitów stomatologicznych, do tego mieszają się z powietrzem wychodzącym z ust pacjenta. To podstępne gazy – jeśli nie zadbamy o należyte odświeżenie powietrza w gabinecie, mogą się unosić w pomieszczeniu nawet przez kilka godzin. Takie aerozole osiadają też często na powierzchniach różnych sprzętów, a nawet na ubraniu lekarza. Mogą wnikać do płuc, są zatem wyjątkowo groźne.
Jak poprawić jakość powietrza w gabinecie stomatologa?
Zazwyczaj pracownicy placówek dentystycznych chronią się przed wpływem szkodliwych substancji przede wszystkim za pomocą wspomnianych środków ochrony osobistej. Oprócz noszenia maseczek i przyłbic konieczna jest dezynfekcja powierzchni. Tyle że nawet to nie zapewni pełnej ochrony przed aerozolami, które unoszą się w bezpośrednim otoczeniu dentysty i pacjenta. W pewnym stopniu niweluje je odpowiednia wentylacja pomieszczeń z systemami wyposażonymi w szczelne filtry, ale to wciąż nie zapewnia pełnego bezpieczeństwa.
Rozwiązaniem na zdecydowanie wyższym poziomie są profesjonalne urządzenia do dezynfekcji. Znane od lat ze szpitali, sal operacyjnych czy nawet izb przyjęć, w ostatnich latach coraz częściej goszczą również w placówkach dentystycznych. Najnowocześniejsze i najbardziej wydajne urządzenia opierają działanie na technologii niskoenergetycznej plazmy. To efektywny system dekontaminacji powietrza.
Urządzenia tego typu umieszcza się w gabinecie, dobierając jego moc i wielkość do powierzchni wnętrza. Wbudowany w maszynę wentylator zasysa powietrze unoszące się w pomieszczeniu. Wewnątrz urządzenia dochodzi do wyniszczenia znajdujących się w nim wirusów i innych patogenów. Są one “rozbrajane” na poziomie DNA, dzięki czemu przestają stanowić zagrożenie dla człowieka. Wystarczy moment i oczyszczone, bezpieczne powietrze wraca do wnętrza.
By mieć pewność, że urządzenie do dezynfekcji będzie działać prawidłowo, warto inwestować jedynie w certyfikowany sprzęt medyczny. Najważniejsze normy, które powinna spełniać maszyna do dekontaminacji powietrza, to ISO 9001, ISO 14001 oraz OHSAS 18001. O skuteczności tego typu metod świadczą liczne badania laboratoryjne, które potwierdzają znaczny spadek stężenia bakterii i grzybów w gabinetach, w których działają urządzenia oparte na technologii niskoenergetycznej plazmy. Ich instalacja to krok w kierunku w pełni bezpiecznego gabinetu stomatologicznego – zarówno dla pacjenta, jak i dla dentysty.