Rodzaje aparatów ortodontycznych – poznaj je bliżej!

Aparaty ortodontyczne są skuteczną metodą leczenia wad zgryzu. Bez względu na to, czy mamy do czynienia ze stłoczeniem zębów, czy wręcz przeciwnie – ze zbyt dużymi szparami między zębami, pomogą nam one w uzyskaniu pięknego i zdrowego uśmiechu. Obecnie rodzaje aparatów ortodontycznych zachwycają swoją różnorodnością, dzięki czemu każdy pacjent może dobrać najodpowiedniejszy dla siebie. Zatem jaki aparat na zęby wybrać? Co wziąć pod uwagę?

Aparat ruchomy, jak sama nazwa wskazuje, bez problemu można zakładać i zdejmować. Pacjent nosi go jedynie przez kilka godzin w ciągu dnia (według zaleceń stomatologa), może być polecone także jego noszenie przez całą noc. Klasyczne aparaty ruchome są jednoczęściowe – powodują złączenie górnej i dolnej szczęki. Wykorzystywane są jednak także aparaty składające się z dwóch osobnych elementów, które łączą się ze sobą po założeniu.

Te rodzaje aparatów ortodontycznych wykorzystuje się przede wszystkim u dzieci i młodzieży. W przypadku tego aparatu sklep stomatologiczny nie będzie musiał być odwiedzany częściej niż zazwyczaj – zupełnie inaczej niż przy aparacie stałym, który wymaga wielu dodatkowych akcesoriów.

Wśród aparatów ruchomych dostępne są również aparaty Clear Aligner, czyli aparaty nakładkowe. Ten model jest szczególnie popularny wśród dorosłych. Stomatolog projektuje przezroczyste nakładki, indywidualnie dopasowane do potrzeb pacjenta. Pacjent otrzymuje kilkanaście  lub kilkadziesiąt nakładek i instrukcje, jak często musi zmieniać je na kolejną partię.

Takie rodzaje aparatów ortodontycznych posiadają kilka zalet. Przede wszystkim aparat jest mało widoczny i możliwy do wyjęcia w każdej chwili. Jego użytkowanie jest higieniczne i co najważniejsze wygodne, a do tego może być stosowany przez alergików. Dużą zaletą może okazać się także cena, jednak zależy od tego, na jakiego producenta nakładek się zdecydujesz, gdyż koszty mogą także być wysokie. Jednak niektórzy ortodonci oferują leczenie nakładkowe w całkowitej cenie nieprzekraczającej 10 tysięcy złotych, co często jest ceną niższą niż koszt leczenia aparatem stałym. Dodatkowo czas leczenia to najczęściej kilka miesięcy, czyli o wiele mniej niż w przypadku aparatu stałego.

Efekty leczenia są w dużej mierze zależne od samozaparcia pacjenta. Aparat nakładkowy jest aparatem ruchomym, jednak musi być noszony przez określoną ilość godzin w ciągu dnia – zazwyczaj to co najmniej 22 godziny. Mocno odróżnia go to od aparatów ruchomych noszonych przez dzieci i młodzież. Jeśli pacjent nie będzie stosował się do tych zaleceń, może okazać się, że kolejne nakładki po prostu nie pasują, bo zęby nie zdążyły się przesunąć, przez co cały plan leczenia zostanie zaburzony.

Dodatkowo niestety, ale te rodzaje aparatów ortodontycznych nie mogą być stosowane do wszystkich rodzajów wad zgryzu. Najczęściej wykorzystuje się je do prostych wad, np. stłoczenia zębów czy ich zbytniego rozsunięcia. Pozwala ustawić je w odpowiednich miejscach, co doskonale sprawdza się także jako przygotowanie do wstawienia implantów.

Najbardziej rozpowszechnione są klasyczne aparaty stałe. To przytwierdzane do zewnętrznych powierzchni wszystkich zębów specjalne zamki (metalowe w kolorze srebrnym lub złotym albo estetyczne, np. kryształowe), które połączone są drucikiem, nazywanym łukiem ortodontycznym. Łuk w miejscu trzymają ligatury, czyli gumeczki, dostępne w różnych kolorach. Wykonany jest ze specjalnego tworzywa, które powoduje, że zęby się prostują, gdyż drucik nieustannie dąży do tego, aby być w swoim wyjściowym ułożeniu.

Aparaty stałe noszone są przede wszystkim przez osoby dorosłe, jednak czasami są one wykorzystywane także u nastolatków, których wada wymaga wdrożenia takiego leczenia. Coraz częściej na aparat stały decydują się osoby dojrzałe, które chcą zadbać o swój uśmiech, dlatego w poczekalni przed gabinetem ortodontycznym można dziś spotkać osoby w każdym wieku.

Podczas noszenia tego typu aparatów ważne są wizyty kontrolne w gabinecie. O odstępach między nimi decyduje ortodonta, gdyż są one dopasowywane do konkretnego przypadku. Leczenie aparatem stałym trwa zazwyczaj około 1,5 roku w niezbyt skomplikowanych przypadkach, jednak może być dłuższe i trwać nawet 3-4 lata.

Ze względu na to, że te rodzaje aparatów ortodontycznych przymocowane są do zębów na stałe, bardzo ważne jest odpowiednie dbanie o higienę jamy ustnej, aby nie powstały ubytki. Trzeba pamiętać także o regularnych przeglądach u stomatologa oraz poddawaniu się zabiegowi higienizacji.

Wyglądają jak klasyczne modele aparatów, jednak w odróżnieniu od nich są przymocowane do wewnętrznej strony zębów. Czyni je to niemal niewidocznymi, dzięki czemu idealnie sprawdzają się u osób, których wada nie nadaje się do leczenia nakładkowego i które jednocześnie chcą ukryć fakt noszenia aparatu.

Niestety, te rodzaje aparatów ortodontycznych nie są bez wad. Nie mogą być zastosowane do każdego rodzaju zębów – zęby muszą mieć określoną wysokość części koronowej. Podstawowym przeciwwskazaniem są również choroby przyzębia. Okres przyzwyczajania się do noszenia aparatu jest dłuższy. Może on powodować problemy z wymową oraz codzienną higieną jamy ustnej ze względu na swoje umiejscowienie.

Jest to najbardziej nowoczesny model aparatu. Specjalna budowa zamków umożliwia mniejszy nacisk na zęby niż przy klasycznych aparatach, przy tej samej skuteczności – ich przesuwanie jest łatwiejsze niż w przypadku klasycznego aparatu z ligaturami.

Ten typ leczenia ortodontycznego ma wiele zalet – przede wszystkim skraca czas noszenia aparatu oraz pozwala na rzadsze wizyty kontrolne. Dodatkowo brak ligatur sprawia, że dbanie o higienę jamy ustnej jest prostsze. Taki aparat jest jednocześnie mniej widoczny, dzięki czemu nie rzuca się mocno w oczy.  Wadą może okazać się cena, która jest wyższa niż przy aparacie stałym i nawet przy krótszym okresie leczenia jego całkowity koszt jest większy.